Chuyện cái bánh của ba vua „galette des Rois“

Chuyện cái bánh của ba vua „galette des Rois“ – ©Mathilde Tuyết Trần, France 2021

Cứ theo truyền thuyết đã được thi vị hóa và tiểu thuyết hóa thì ba vua Balthasar vua Ấn Độ, Melchior vua Ba Tư và Gaspar vua Ả Rập đã theo một ngôi sao dẫn đường đến hang đá ở Bethlehem có lừa và ngựa, có Chúa Hài Đồng nằm trong máng cỏ, có Marie và Joseph để dâng lễ vật vàng, nhũ hương và mộc dược….

Từ trong truyền thuyết tôi bước ra để trở lại trong tâm tưởng với thành phố Köln, có dòng sông Rhein, có thánh đường Dom, có cầu xe lửa, có những bảo tàng viện, có hai con đường và quảng trường Barbarossa khắc ghi mãi mãi trong tâm khảm tôi…Làm sao tôi quên được …

Đứng dựa vào lan can bên bờ sông Rhein, màn đêm dần xuống, nắng chiều một ngày đầu tháng bẩy đã tắt, cái nắng nóng ngày hè trở nên dịu mát, người đàn ông quàng tay vói người đàn bà xoay lại, ôm gọn vào lòng, thầm thì bên tai „Anh yêu em“……dòng nước đục vẫn chảy nhanh, trên cầu Hohenzollern một chuyến xe lửa xình xịch từ từ chạy qua, người đi dạo bờ sông hóng mát, người chạy bộ thể thao…quang cảnh chung quanh không còn hiện hữu khi hai người hôn nhau, cái hôn đầu tiên đánh dấu một quãng đời mới…

Có lẽ, tôi sẽ trở lại thành phố Köln khi nạn dịch Covid tạm qua để dạo chơi những nỗi niềm kỷ niệm, nhưng cũng để thăm thánh đường Dom, nơi cất giữ hài cốt của ba vua từ thế kỷ thứ XII. Đã nhiều lần con người ngoại đạo là tôi tìm nơi trú ẩn, an ủi trong sự im lặng trang nghiêm của thánh đường Dom.

Hoàng đế Friedrich I. Barbarossa

Vua Friedrich I. Barbarossa (vua Friedrich râu đỏ) đã giao cho đức tổng giám mục Köln ngày 09.06.1164 gìn giữ hài cốt của ba vua, vào thời điểm đó hài cốt ba vua đang trên đường từ Vercelli gần Mailand về Köln, với lý do tìm một chỗ gởi gấm chắc chắn. Ngày 24.07.1164 thì hài cốt đến Köln, một thánh lễ trọng thể được cử hành để đón nhận món quà vô giá này.

Trải qua bao nhiêu biến cố theo thời gian, chiến tranh, thay đổi nhiều lần chỗ đặt, cất giữ, Kölner Dom vẫn là nơi lưu giữ hài cốt của ba vua đặt trong một cái linh cửu do ông thợ vàng Nikolaus von Verdun sáng chế vào khoảng năm 1190 – 1225.

Hai tư liệu lịch sử của thế kỷ thứ XIII chứng nhận đức tổng giám mục giáo phận Köln tên Philipp von Heinsberg đã đặt hài cốt ba vua vào linh cữu. Vào dịp kỷ niệm 700 năm, vào ngày 21.07.1864, linh cữu được mở ra trước 35 nhân chứng, các hài cốt còn các mảnh vải liệm quấn chặt được xác định là loại vải của vùng Syrie ở vào khoảng từ thế kỷ thứ II đến thế kỷ VI.

Linh cữu bọc vàng thờ ba vua trong thánh đường Dom thành phố Köln

Linh cữu này cao hai tầng như một thánh đường, bên trong bằng gỗ sồi, bên ngoài bọc vàng ròng, bề ngang 110 cm, bề cao 153 cm, bề dài 220 cm và nặng 500 kí lô. Từ năm 1961 đến năm 1973 được tân trang lại với bàn tay tinh xảo của ba người thợ vàng, riêng năm 1964 họ phải cần đến 9 kí vàng ròng, 15 kí bạc. Ngoài ra trước đó vào những năm 50 họ đã phải mua thêm 2,5 kí vàng ròng, 4,4 kí bạc, hơn 700 hột perles, 230 viên đá quý, 100 đá quý điêu khắc.

Dân Pháp mừng lễ ba vua với một cái bánh gọi là galette des Rois, bán ngay sau Noel vì ngày lễ là ngày 06.01. hàng năm. Có một cô gái được mẹ sinh ra đúng ngày lễ ba vua, nên bánh sinh nhật của cô cũng là một cái galette des Rois.

Bánh này rất được dân chúng ưa chuộng, làm niềm vui cho những tiệm bánh có thu nhập thêm trong mùa dịch Covid, người ta xếp hàng dài trên đường phố lạnh lẽo, dưới mưa vì theo quy luật dịch Covid, chỉ hai hay ba khách hàng được bước vào bên trong của tiệm, để chờ tới phiên mình mua bánh. Mỗi năm các cửa tiệm bán được 30 triệu cái bánh galette des Rois, điều khiến cho con số doanh thâu của tháng một tăng vượt lên 30 – 40% so với tháng bình thường.

Theo phong tục của Pháp, trong bánh có dấu một vật trang trí nhỏ bằng sứ, khi cắt bánh chia bánh, ai khám phá được vật dấu đó thì được làm vua, được gắn cái vương niệm lên đầu, cho nên cả con nít cũng thích ăn bánh để được làm vua. Nhưng coi chừng cắn phải đồ sứ gẫy răng!

Đây là công thức làm bánh galette des Rois truyền thống với nhân bánh là frangipane (hạnh nhân), rất dễ làm:

Nguyên liệu:

• hai cái vỏ bánh pâte feuilletée hình tròn đường kính khoảng từ 26 – 28 cm

• 2 trứng

• 80 gram đường

• 140 gram hạt hạnh nhân (amandes) xay nhuyễn

• 100 bơ mặn để mềm

• rượu Rhum, 2 muỗng canh

• 1 trứng và một nửa thia cà phê nước để riêng

1. Đánh hai trứng + đường + bơ + hạnh nhân cho đều với nhau, rồi cho rượu Rhum vào trộn đều, xong để hỗn hợp này (crème frangipane) nghỉ vài phút.

2. Đặt một vỏ bánh thứ nhất trực tiếp trên giấy nướng lên vỉ sắt, dùng nĩa chọc nhiều lỗ vào vỏ bánh.

3. Trét nhẹ tay nhân lên bánh cho đều.

4. Đậy vỏ bánh thứ hai lên nhân, ấn nhẹ tay ngoài rìa cho dính vào nhau.

5. Quậy cái trứng còn lại với nước cho nhuyễn rồi dùng cọ bôi đều lên mặt bánh.

6. Lấy một con dao đầu nhọn sắc để khứa lên bánh những hình trang trí mà mình thích

7. Đặt bánh vào lò đã làm nóng 200 độ, nướng bánh trong khoảng 30 phút.

8. Nếu không muốn cho bánh nổi phồng thì khi nướng bánh đặt úp một cái khuôn lên bánh.

Bánh ăn còn ấm rất ngon.

Phí tổn mua nguyên liệu như trên tốn kém chi độ khoảng 7, 8 đồng một cái bánh cho 8 phần. Ở tiệm bán đến những 28 euros. Có tiệm bánh, siêu thị chỉ cần mua bánh làm trong kỹ nghệ đông lạnh sẵn giá mua chỉ có 5 euros, bán lại gấp hai, gấp ba lần cho người tiêu thụ. MTT