Trí nhớ ngắn

Trí nhớ ngắn – ©Mathilde Tuyết Trần, France 2022

Nếu đổ thừa tại vì bởi thời tiết xấu mưa gió lạnh tuyết rơi người dân trốn nấp trong ấm áp không chịu đi bầu cử thì hôm nay ở vùng phía Bắc của Paris trời lại nắng đẹp, gió nhẹ hây hây, nhiệt độ lên cao 15°, dân chúng mải mê hóng nắng mùa xuân đi chơi cũng không chịu đi bầu cử tổng thống vòng một. Bầu làm chi, sắp đặt cả rồi, phe thắng phe thua đều biết.

Lại một lần nữa cuộc đối đầu Le Pen-Macron, và bà Le Pen lại thua. Đó là bản nhạc bi đát của những lần bầu cử tổng thống Pháp. Có phải dân chúng Pháp cầu an thân an phận, ban ngày chạy lo cơm áo gạo tiền, ban đêm ngồi trước cái ti vi lải nhải suốt ngày tuyên truyền theo lệnh của chủ, họ thiếu tha thiết đến vấn đề chính chị chính em, đến vận mệnh dân tộc, đến hòa bình và chiến tranh, chỉ lo sống qua ngày, lo cho cái nồi cơm của bản thân mình, gia đình mình mà chấp nhận mọi sự cai trị, quản lý, dẫn dắt, dù ai lên cũng thế ? Người ta trách móc nhẹ nhàng: dân Pháp có trí nhớ ngắn ! Nếu thế thì buồn quá.

Dân Pháp ? Thực ra cuộc bầu cử tùy thuộc vào tất cả công dân Pháp, có quốc tịch Pháp, được quyền bầu cử, gồm tất cả các thành phần ở các đảo của Pháp, thành phần sinh sống ở nước ngoài, thành phần lục địa với đủ mọi mầu da và tiếng nói.

Dân số nước Pháp theo thống kê năm 2021 gồm có 67,6 triệu người, kể cả luôn thành phần nhập cư tổng cộng gồm có 7 triệu người chiếm 10,3 % tổng dân số. Trong 7 triệu người nhập cư gồm có 2,5 triệu đã được nhập quốc tịch Pháp, 4,5 triệu người nhập cư có quốc tịch nước ngoài và 0,8 triệu trẻ em của người nhập cư sinh đẻ trên đất Pháp.

Tính về gốc tích thì có 47,5% đến từ châu Phi, 32,2% đến từ các nước châu Âu khác, 14,4% đến từ châu Á và 5,8% đến từ châu Mỹ và các lục địa khác. Riêng người Việt Nam, có hay không có quốc tịch Pháp, vẫn được xếp loại là người nhập cư, chiếm tỷ lệ 1,1% (thống kê Insee 2020) trong số 7 triệu người nhập cư này. Phương cách để có quốc tịch Pháp tốt nhất vẫn là hôn nhân với người Pháp hay người đã có quốc tịch Pháp, hoặc có ít nhất một đứa con sinh đẻ trên đất Pháp.

Chủ đề về nhập cư-di tản là một trong những chủ đề nóng bỏng, chính yếu, được khai thác vì những vấn đề liên quan như tôn giáo, khủng bố, bạo lực, ngôn ngũ, bình đẳng nam nữ … trong lòng xã hội Pháp.

Đến 17 giờ chiều con số cử tri đi bầu, trời vẫn nắng đẹp, nhiệt độ vẫn cao, chiếm tỷ lệ khoảng 65%, thua năm 2017 là 69,4% những 4,4%. Cử tri Pháp năm 2022 gồm có 47.311.876 người/phiếu bầu theo thống kê hiện tại của bộ Nội vụ Pháp. Trong số này có 11.892.648 không tham gia bầu cử, chiếm tỷ lệ 25,14%, tức là hơn 1/4 người được quyền bầu cử. Con số đi bầu là 35.419.228 người, tức 74,86% trên tổng số cử tri.

Đúng 20.00 giờ ngày 10.4.2022 truyền thông Pháp công bố kết quả bầu cử không nằm ngoài dự đoán, hai ứng cử viên Macron với 27,6% và Le Pen với 23 % dẫn đầu kết quả vòng 1 cuộc bầu cử tổng thống Pháp và sẽ vào vòng 2 quyết định.

Cánh tả với ông Jean-Luc Melenchon được 22,2 % số phiếu, xít xao với bà Le Pen. Người mới xuất hiện trong lần bầu cử này ông Eric Zemmour thuộc phái cực hữu được 7,2 % số phiếu. Đảng Xanh với ứng cử viên Yannick Jadot chỉ được 4,7 % và đảng cánh hữu/trung lập LR của bà Valérie Pécresse cũng thất bại, không vượt nổi 4,8%. Nhưng đảng Xã hội không ghìm được con đường đi xuống dốc của mình, bà Anne Hidalgo chỉ đạt được 1,7 % số phiếu bầu. Là thị trưởng Paris bà Hidalgo bị chỉ trích nhiều với đường lối quản lý thủ đô Paris của mình.

Ngay sau kết quả được công bố, các ứng cử viên Valérie Pécresse (đảng Cộng Hòa), Yannick Jadot (đảng Xanh), Anne Hidalgo (đảng Xã Hội) và cả Fabien Roussel của đảng Cộng sản Pháp, Jean-Luc Mélenchon (cánh tả) kêu gọi bỏ phiếu cho ông Macron chống lại bà Le Pen.

Cuộc chạy đua tay đôi Macron-Le Pen năm 2022 theo sự thăm dò và dự đoán của truyền thông Pháp và châu Âu sẽ đem phần thắng về cho ông Macron như năm 2017. Tóm lại, bản chất của cuộc bầu cử chỉ là « tả-hữu » tranh đua, đi đường vòng rồi lại về chỗ cũ, mặc dù sau năm năm lãnh đạo chính quyền Macron đã trải qua nhiều cuộc khủng hoảng làm rúng động dư luận ở Pháp ( vụ Benalla, người áo vàng, khủng hoảng quản lý y tế dịch Covid19…..) và ông Macron với phong cách cá nhân của mình đã bị chỉ trích nhiều là rất kiêu căng tự phụ, khinh thường dân chúng, nhưng….cử tri Pháp thì có trí nhớ ngắn, điều này cũng giúp cho sự thành công của ông Macron rất nhiều, ngoài sự hỗ trợ của thế lực tài chính.

Còn hai tuần nữa thì dân chúng đi bầu cử vòng 2 tại Pháp. Lần này trước hậu quả của cuộc chiến tranh Nga-Ukraine sẽ đem đến cho tổng thống Pháp có những quyết định chiến lược cho nước Pháp, vì hòa bình hay chiến tranh lan rộng, ngoài những vấn đề thời sự nóng bỏng trong nước như di tản/nhập cư, trật tự/an ninh, tuổi về hưu/lương hưu, năng lượng, y tế, giáo dục, tôn giáo, môi trường…. Thật không phải là một nhiệm vụ dễ dàng !

Cập nhật 24.04.2022

Đêm qua mưa gió bão bùng, sáng nay thức dậy tôi chả phải lo tưới cây, dù mệt mỏi nhưng tôi vẫn sửa soạn để đi với chồng tôi bầu cử tổng thống Pháp nhiệm kỳ năm năm 2022-2027.

Hầu hết tất cả các báo chí lớn tại Pháp đều cho rằng ứng cử viên Macron sẽ thắng cử với 56% số phiếu bầu, trên đà đi lên, bà Marine Le Pen chỉ đạt được 44% số phiếu bầu, trên đà xuống dốc, và thành phần không bầu cử sẽ chiếm kỷ lục hơn những năm trước. Tờ nhật báo Le Figaro đã có những bài bình luận trước về sự thắng cử nhiệm kỳ thứ hai của ông Macron trong số ra cuối tuần. Cuộc tranh luận tay đôi của hai ứng cử viên tổng thống vào tối thứ tư 20.04.2022 vừa qua bị cho là một thất bại lần thứ hai của bà Le Pen, yếu về khả năng tranh luận và thuyết phục cử tri trước một Macron trôi chảy và kiêu ngạo. Ông Macron đã chọn địa điểm Champs de Mars, trước tháp Eiffel để ăn mừng chiến thắng của mình vào tối nay, chủ nhật 24.

Trời sáng sớm còn hơi lành lạnh chúng tôi lên đường đi bầu cử. Nhà quê mùa này rất đẹp, tất cả các loài hoa xuân đều đã nở rộ khoe sắc. Những cây đào nhật, magnolia. lila, hoa tím, arcacia…xen lẫn với những cây táo, cây mận, cây lê, cây cerise….nở rộ những hoa là hoa, mầu hồng, mầu tím, mầu trắng, mầu vàng…tô điểm làng mạc thêm thơ mộng bên cạnh những thảm hoa dầu colza đang nở một mầu vàng rực rỡ.

Xuyên qua nhiều làng mạc, người đi bộ, người đi xe hơi tấp nập đến những điểm có phòng bỏ phiếu thường là nhà hành chánh làng, là một điều hiếm thấy, ngày thường thì chẳng có một con mèo con chó chạy rông ! Người nhà quê thức dậy sớm, nên mới có 8.30 sáng mà phòng bỏ phiếu đã nhộn nhịp người đến làm bổn phận công dân.

Sự chia rẽ trên báo chí bên cực tả và không cực hữu chống lại bên cực hữu và lời kêu gọi của những chính trị gia nhiều đảng phái ở Paris hãy bầu cho Macron để chặn đường cực hữu, làm cho một thành phần lớn dân chúng tức giận, bỗng nhiên thấy mình bị phân loại là « cực hữu ». Có hai nước Pháp chăng ?

Khái niệm « cực hữu/cực tả » thường được đề cập đến những hành động cực đoan và bạo động. Cực hữu là như thế nào ? yêu nước Pháp ? đòi lại tự do là « cực hữu » ? những bác sĩ, y tá, nhân viên y tế còn bị « phạt », bị treo giò mất việc làm vì chính sách y tế củ cà rốt-cái roi-và con lừa, đến hôm nay vẫn chưa được trở về hành nghề….và nhiều lý lẽ chi tiết khác.

Đối với dân tộc Việt Nam việc « yêu nước » vừa là bổn phận, vừa là trách nhiệm, vừa là đạo lý, vừa là đạo đức, vừa là lý tưởng…tất cả gộp lại trong một khái niệm « yêu nước », không lẽ người Việt lại toàn là những người « cực hữu » ?!

Trong bối cảnh chính trị hiện nay của nước Pháp bị chia làm hai cực thì vấn đề phân biệt tả/hữu, cực tả/cực hữu cần phải được nghiên cứu lại, nhất là khi hai đảng truyền thống bên tả, đảng Xã Hội Pháp (les Socialistes), và bên hữu, đảng Những người Cộng Hòa (les Républicains), đang suy sụp rõ ràng qua cuộc bầu cử này vì dân chúng đã mất niềm tin vào những lời hứa hẹn chính trị.

Hứa hẹn với những chương trình, những dự án trước bầu cử là một việc, nhưng hành động cai trị dân chúng sau bầu cử lại là một việc khác. Dân chúng bị đẩy đổ dồn vào một cực, sự chia rẽ giữa thành thị và thôn quê, giữa thành phần « élite » rất giầu có ở Paris và thành phần nghèo cho tới thành phần trung lưu, nhiều người chỉ có khoảng 800 € để sống mỗi tháng nổi rõ gay gắt. Ở Paris những căn hộ đắt đến 2, 3 triệu euros, tiền thuê nhà có thể lên đến 30.000 euros, người sống ở Paris và những thành phố lớn như là sống ở một thế giới khác làm cho nhiều người mơ tưởng ao ước. Bác sĩ ở vùng thôn quê phải từ chối thẳng thừng không nhận bệnh nhân để điều trị, từ lời thề Hypocrate biến thành hành động hypocrite, người có bệnh phải đi xa hàng chục hàng trăm cây số để tìm bác sĩ chữa bệnh.

Nếu cứ tiếp tục cho rằng khoảng 45% dân chúng là « cực hữu » và dùng bạo lực chính quyền để chống lại họ thì không phải là điều khôn ngoan chinh trị và hàn gắn lại sự đoàn kết quốc gia. Mới thấy sức mạnh của truyền thông đại chúng là rất có hiệu quả để thông tin hay đầu độc dân chúng tùy theo sự ủng hộ một chiều của họ, các mạng xã hội không có sức mạnh bằng.

Đến 12 giờ trưa báo chí Pháp thông báo con số tham gia bầu cử đạt 26,4 %, đến 17 giờ đạt 63,23%. Đúng 20 giờ ngày 24.04.2022 truyền thông Pháp loan tin sơ khởi người thắng cử là ông Emmanuell Macron với con số 58% số phiếu bầu ( 18 .779. 809 ) và bà Marine Le Pen đạt 42% số phiếu ( 13. 297. 728 ). Con số cử tri không tham gia bầu cử chiếm 28% ( 13. 656. 109 ) trên tổng số cử tri. So với năm 2017, ông Macron đã đạt được 66,10 % và bà Marine Le Pen đã đạt được 33,8 % thì những con số năm nay cũng đã nói lên được sự thay đổi chính trị trong lòng dân chúng Pháp.

Ai sở hữu ai ? Poster về truyền thông Pháp của tờ Le Monde Diplomatique

Tương quan lực lượng cử tri trong vòng 1 bầu cử tổng thống Pháp 2022

Tương quan lực lượng cử tri bầu cho ông Macron và bà Marine Le Pen trong vòng 2 ngày 24.04.2022

Photo France Info