Senlis, thành phố trung cổ của điện ảnh Pháp

26. septembre 2021

tags: A1, Chamant, Halatte, Lataule, Marie-Antoinette, Oise, péage, Picadie, điện ảnh

Senlis, thành phố trung cổ của điện ảnh Pháp ©Mathilde Tuyết Trần, France 2021

Có thể bạn đã lái xe chạy ngang qua Senlis cả ngàn lần mà vẫn không biết về thành phố đó. Điều này, không lấy gì làm lạ. Tất cả các xe cộ từ phía Bắc đổ xuống Paris trên xa lộ A1 đều phải qua cửa nạp tiền mãi lộ, cho nên xe cộ dồn ứ lại ở trạm thu tiền rất rộng lớn đến hơn cả chục cửa cho một chiều nối đuôi nhau chờ đến lượt trả tiền để đi qua. Vì thế nên khi đã đi đến đây rồi thì mau mau đi qua luôn, không dừng lại và không ra khỏi xa lộ. Đó là trạm Chamant của thành phố Senlis. Chamant là tên của một làng ngoại ô nằm trên lối vào Senlis từ phía xa lộ, chỉ cách Senlis có 1 cây số. Tại đây thỉnh thoảng xẩy ra một vài tai nạn ngoạn mục, vì các xe nhỏ và xe tải phải giảm tốc độ gấp và tranh nhau xếp hàng. Đúng vào một buổi sáng tháng 11 năm 2019, khi chúng tôi phải vào Paris vì có hẹn ở trung tâm điều trị ung thư Gustave Roussy thì vừa đi được đến nửa đường đã bị kẹt cứng, không nhúc nhích được nữa, radio loan báo sẽ kẹt xe ít nhất là ba tiếng đồng hồ, một chiếc xe tải đang bốc cháy dữ dội tại trạm thu tiền Chamant. Vợ chồng tôi đã lên đường trước giờ hẹn ba tiếng đồng hồ, đành phải tìm cách quay về, bỏ cuộc hẹn « lịch sử » trong cuộc chiến đấu chống ung thư của tôi. Mấy hôm sau đọc báo mới biết người lái xe tải đã bất chấp tất cả rào cản, đâm thẳng vào trạm, chiếc xe cháy bùng lên ngay tại chỗ, vì anh ta bị lên cơn bịnh không kiểm soát được hành động của mình nữa. Định mệnh !

Muốn đến Senlis, cách Paris chỉ còn 42 cây số (khoảng 30 phút xe hơi) và phi trường quốc tế Charles-de-Gaulle chỉ 25 cây số, tuy gần mà xa vì không có phương tiện nào khác là xe hơi, hoặc xe bus rất mất thì giờ và nhiêu khê. Senlis có một nhà ga xe lửa rất đẹp, nhưng tuyến đường xe lửa đã bị dẹp bỏ, thay thế bằng nhà ga xe bus. Tại sao phải đến hay nghe kể về Senlis ? Tôi cảm nhận là thành phố này có nhiều nét đặc biệt.

Trước nhất nói về thiên nhiên, cảnh đẹp thì Senlis nằm ở giao điểm của ba cánh rừng mang tên rừng Chantilly, rừng Ermenonville và rừng Halatte mà tổng diện tích lên đến 120 km vuông và hai con sông nhỏ mang tên Aunette và Nonette, phụ lưu của sông Oise. Điểm cao nhất của Senlis 78 m trên mặt biển nằm ở quảng trường thánh đường Senlis. Bây giờ đang vào thu, rừng bắt đầu thay lá, những ai yêu mùa thu với vẻ lãng mạn của nó thì tìm đến những cánh rừng thưa cạnh những con sông, mầu sắc của thiên nhiên, trời xanh trong vắt không một gợn mây, tiết mát rười rượi, nước sông nhẹ nhàng lững lờ trôi và lá cây từ vàng tươi chuyển dần qua muôn sắc mầu sang nâu là một bữa tiệc cho con mắt no nê của người ngắm cảnh. Tại khu rừng d´Halatte tôi đã vẽ một bức tranh. Senlis có 3 con đường đi dạo đường dài (Grande Randonnée) xuyên qua những khu rừng của các thành phố chung quanh, đó là GR 11, GR 12 và GR 655. Cùng hợp nhất với thành phố Chantilly nơi có lâu đài Chantilly và chuồng ngựa, với Ermenonville nơi an nghỉ của Jean-Jacques Rousseau, với thành phổ Compiègne nơi có nhiều điểm hẹn của lịch sử, đối với những ai thích lịch sử là một khám phá thú vị….và tốn kém, vì du lịch ở những nơi này hơi đắt (trú ngụ, ăn uống, di chuyển). Có những nhà hàng sang trọng quá mà chúng tôi chỉ đứng ngoài không dám vào.

Nói về thành phố thì tâm điểm của Senlis vẫn còn là một thành phố trung cổ tạo nên vẻ duyên dáng của nó. Lịch sử của thành phố bắt đầu từ thế kỷ thứ II. Nếu bạn ở Đức, đã biết Heidenberg, Würzburg hoặc Rothenburg…cũng là những thành phố trung cổ nổi tiếng nhưng đẹp hơn, hoàng tráng hơn trong thời hiện đại. Senlis nhỏ nhắn, xinh xắn hơn, diện tích thành phố chỉ có 24 km vuông với những con đường lát đá, những con phố nhỏ hẹp, góc ngách, những ngôi nhà nhỏ xíu mọc theo triền dốc hai bên đường…, những thánh đường, nhà thờ, tu viện, tàn dư của cung điện nguy nga thời trung cổ. Ở thành phố này phụ nữ thời hiện đại đều mang giầy thấp, không ai dại gì mà đi giầy cao gót trên đá tảng lót đường, trẹo chân. Senlis được người đời nay biết đến từ cái mốc lịch sử của thành phố từ năm 981 là thời điểm vàng son của Huges Capet, người được các bá tước bầu nên làm vua nước Pháp tại Senlis, rồi lên ngôi ở Noyon sáng lập ra dòng Capétien, các vua Louis cho đến vua Louis XVI đều thuộc dòng dõi Capétien. Khi vua Louis XVI bị hạ bệ và bị cách mạng chém đầu cũng chỉ được gọi đích danh là Louis Capet, và hoàng hậu Marie-Antoinette cũng chỉ được gọi là « bà vợ góa Capet ». Ngày nay một cây cột bằng đá đứng trơ trọi xấu xí ở một ngã ba đường để kỷ niệm vương triều nước Pháp. Cho nên Senlis là thành phố vương triều Huges Capet của lịch sử, cái nôi và là nơi trú ngụ của những vì vua nước Pháp từ đời Huges Capet cho đến Charles X, người dân Senlis cũng vì thế tự cho mình hơn những người dân khác.

Dân số của Senlis tăng vọt từ những năm 1920 sau Đệ nhị thế chiến với khoảng 6.472 dân lên thành 14.891 dân năm 2018. Nhà đất ở Senlis rất đắt, khó mua, vì thành phần dân chúng ở Senlis giầu có trên trung bình, có của ăn của để, trên 80% dân số là những người có nghề nghiệp cấp nhân viên trở lên tới thượng tầng, dưới 20% còn lại là thợ thuyền và nông dân giầu có (thống kê 2007). Những người giầu nhất Senlis thì lại không ở trong thành phố mà ở những làng nhỏ ngoại ô thành phố, trong những biệt thự nguy nga ẩn náu cô đơn giữa rừng.

Đối với một số người, cái tên Senlis là một nơi đem lại cho họ những kỷ niệm xấu xa, ly dị, thất nghiệp, phá sản, tội tù…vì các bản án của những ba tòa án tại Senlis. Những luật sư hành nghề tại Senlis không khi nào thất nghiệp và lương bổng của họ cao ngất ngưởng.

Mức sống kinh tế khá cao của Senlis khiến cho thành phố là nơi hành nghề của 53 bác sĩ chuyên khoa, 18 bác sĩ phẫu thuật răng miệng và 20 bác sĩ tổng quát, không kể đến những bác sĩ chỉ làm việc và khám bệnh trong các nhà thương tư và công. So sánh điều kiện săn sóc y tế với nhà quê thì quả là một trời một vực, cả một vùng rộng lớn chi có vẻn vẹn hai bác sĩ tổng quát !

Ở nhà thương công của Senlis có chuyên khoa phụ sản mà bác sĩ trưởng khoa là một người rất tốt bụng, ông đã cứu tôi thoát khỏi ung thư và vị bác sĩ này luôn giúp đỡ, thâu nhận dưới trướng của mình những sinh viên y khoa bác sĩ tập sự đến từ khắp nơi trên thế giới.

Trải qua hai cuộc Đại chiến thế giới thành phố Senlis cũng bị bom đạn của Đức làm thiệt hại nặng nề, nhưng cũng từ đó dần dà được xây dựng lại, bảo tồn được tôn trọng gìn giữ, không phá hẳn đi để xây cái mới, rất nhiều địa chỉ được ghi trong danh sách bảo tồn. Với vẻ đẹp tự nhiên thời trung cổ của Senlis và vẻ đẹp của những khu rừng chung quanh, thành phố đã trở thành phim trường cho nền điện ảnh của Pháp. Gần 40 bộ phim đã lấy Senlis làm khung cảnh. Những phim lịch sử nổi tiếng đã được quay ở đây, có thể kể ra Angélique et le Roy (1966), Peau d´âne (1970), La Reine Margot (1994), Versailles (2014)…MTT

MTT_foret_1